Στην ευρύτερη περιοχή, που εντάσσεται μέσα στα όρια της πρώην Κοινότητας Μονοπολάτων – μια περιοχή κατεξοχήν γεωργική – οι εκτάσεις γης έχουν επικυρωθεί, όπως άλλωστε συμβαίνει και στην υπόλοιπη Παλική, σε ξένους εποίκους και ντόπιους προύχοντες καθώς και στην Εκκλησία (Ορθόδοξη και Καθολική), ενώ η πλειοψηφία των καλλιεργητών, που εξαρτιέται από αυτούς, προσπαθεί να επιβιώσει μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Οι χωρικοί-καλλιεργητές δουλεύουν για όλη τους τη ζωή μαζί με την οικογένειά τους στα κτήματα των «αρκόντων», χωρίς να έχουν κανένα δικαίωμα σε αυτά. Γι’ αυτό και δεν έλειπαν οι αντιδράσεις, οι ταραχές και οι εξεγέρσεις, ιδιαίτερα μάλιστα στα τέλη της Βενετοκρατίας και την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Και το σύστημα αυτό με διάφορες βέβαια μικροπαραλλαγές θα φτάσει αποδυναμωμένο μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Ο παραπάνω φεουδαρχικός τρόπος ζωής σε συνδυασμό με τις τοπικές συνήθειες και την κληρονομημένη από τα προηγούμενα βυζαντινά χρόνια θρησκευτική/εκκλησιαστική παράδοση συμβάλλει στην ανοικοδόμηση εκκλησιών: οι «αρκόντοι» για να ευχαριστούν το Θεό για τα αγαθά που τους παρέχει, και από την άλλη πλευρά οι φτωχοί καλλιεργητές, που βιώνουν την υποτέλεια, την ατίμωση και την εξαθλίωση, ή οι μικροαστοί/μικοεβιοτέχνες και μικροέμποροι των πόλεων, που συνθλίβονται ακόμη μέσα στα γρανάζια του υπάρχοντος οικονομικού συστήματος, για να Τον παρακαλέσουν να τους ενισχύει στην αντιμετώπιση των καθημερινών δυσκολιών τους, ενώ μετατρέπουν τα θρησκευτικά πανηγύρια σε λαϊκές γιορτές προσωπικής ξεκούρασης και ενδυνάμωσης, συλλογικής ψυχαγωγίας και σύσφιγξης των σχέσεων κοινωνικής αλληλεγγύης.

Οι περισσότερες από τις σημερινές εκκλησίες χτίστηκαν μετά την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα (1864). Καθώς υποχωρούσε το φεουδαρχικό σύστημα, ο λαός, ερχόμενος στο κοινωνικό προσκήνιο, φιλοδόξησε να χτίσει δικές του εκκλησίες ανοικτές για το σύνολο του πληθυσμού. Χρήματα έστειλαν οι ξενιτεμένοι, οι αγρότες έδωσαν από το εισόδημά τους, οι αστοί πρόσφεραν κεφάλαια. Έτσι, οικοδομήθηκαν μεγάλες εκκλησίες, συναδελφικές και ενοριακές, σε κεντρική και γενικά περίοπτη θέση του χωριού ή του συνοικισμού της πόλης. Οι παλιές αρχοντικές-ιδιόκτητες πέρασαν σε δεύτερη μοίρα, αν και αρκετές από αυτές, κυρίως οι μεγαλύτερες, έγιναν ενοριακές μετά από επίμονους αγώνες. Έχει γράψει χαρακτηριστικά ο Δημ. Λουκάτος (στο βιβλίο του Κεφαλονίτικη λατρεία) ότι για τις εκκλησίες αυτές «χρειάστηκαν δυνατοί αγώνες και ταραχές, ώσπου ν’ ανοί¬ξουν στο πολύ κοινό και να γίνουν ενοριακές», γιατί «αντιστάθηκαν πολύ οι άρχοντες να τις παραχωρήσουν». Πάντως, ο σχετικά μεγάλος αριθμός εκκλησιών στην Κεφαλονιά μαρτυρεί το έντονο θρησκευτικό αίσθημα και την ακμάζουσα ορθόδοξη πίστη και παράδοση των κατοίκων του νησιού, αλλά και την προφανή οικονομική δυνατότητα αρχικά των αριστοκρατών- τιμαριούχων και στη συνέχεια του υπόλοιπου πληθυσμού.

ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

Στην ευρύτερη περιοχή της πρώην Κοινότητας Μονοπολάτων συναντάμε δύο κατηγορίες εκκλησιών:

•τις μικρές (διαστάσεων 8-11 μ. στο μήκος και 4-8 μ. στο πλάτος) που είναι συνήθως ιδιόκτητες (οικογενειακές) – οι περισσότερες έξω από τα όρια των οικισμών, και

• τις μεγάλες (διαστάσεων 13-20 μ. στο μήκος και 6-8 μ. στο πλάτος) που είναι ενοριακές.

Σήμερα οι περισσότερες είναι σε χρήση, κάποιες άλλες έχουν ερειπωθεί, ενώ για ελάχιστες έχουν χαθεί τα ίχνη τους. Θεωρούμε, πάντως, χρήσιμο να σημειώσουμε ότι τόσο η εκκλησία του Αγίου Βλασίου στα Δεματορά όσο και η εκκλησία του Σωτήρα στα Μονοπολάτα, εξακολουθούν να υφίστανται από τα μεσαιωνικά χρόνια – αναφέρονται στο Πρακτικό της Λατινικής Επισκοπής Κεφαλληνίας του 1264 και υπάρχουν μέχρι σήμερα ξανακτισμένες βέβαια με τη διάδοχη μορφή μιας συνεχούς ανακατασκευής λόγω προφανώς των σεισμών στην ίδια περίπου θέση των παλαιότερων κτισμάτων.
via http://kefalonianews.gr/%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%87%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CF%89/