ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ


Δευτέρα, 27 Μαΐου 2013 22:48

ΘΩΚΤΑΡΙΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ: ΛΙΜΝΟΣΠΗΛΑΙΑ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)

Η Κεφαλονιά  των λιμνών . γοητευτική και ανεξερεύνητη,
γεμάτη χρώματα και μοναδικά φυσικά φαινόμενα,
ταξιδεύει τη φαντασία και ελευθερώνει τις αισθήσεις σε κόσμους παραμυθένιους.
Όσοι έχουν επισκεφθεί την Κεφαλονιά, γνωρίζουν ότι πρόκειται για το νησί
των μορφολογικών αντιθέσεων. Τα  ασυνήθιστα γεωλογικά φαινόμενα που
χαρακτηρίζουν αυτό τον τόπο και τα μοναδικά υποβρύχια σπήλαια που συναντώνται εκεί.
Το Πάσχα του 1995 όταν για πρώτη φορά διεισδύσαμε στα άδυτα αυτών των λιμνοσπηλαιων
και μέχρι σήμερα  παραμένουμε γοητευμένοι από τις εικόνες που  αντικρίσαμε

 

Το λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης που βρίσκεται κοντά στο χωριό Καραβόμυλος Σάμης
και σε υψόμετρο περίπου 30 μέτρα πάνω από τη θάλασσα ήταν ο πρώτος σταθμός της αποστολής.
Ο επισκέπτης της Μελισσάνης μένει έκθαμβος όταν αντικρίζει το εντυπωσιακό αυτό λιμνοσπήλαιο,
που δημιουργήθηκε όταν  έπεσε τμήμα της οροφής του σπηλαίου.
Η Μελισσάνη  δεν ήταν προσιτή στους επισκέπτες μέχρι το 1963, όταν ανοίχθηκε σήραγγα
και κατασκευάστηκε δίοδος προς τη λίμνη.. Το λιμνοσπήλαιο χωρίζεται σε δύο μέρη από ένα «νησάκι»,
που δεν είναι παρά άλλο ένα τμήμα οροφής που κατακρημνίσθηκε και εξέχει στην επιφάνεια του νερού.
Το πρώτο τμήμα της λίμνης είναι ακάλυπτο ενώ στο δεύτερο - από το νησάκι και μετά- υπάρχει οροφή.
Από τα τοιχώματα της λίμνης κρέμονται «φυσικοί πολυέλαιοι», μικροί και μεγάλοι ιδιόμορφοι σταλακτίτες.
ένας μάλιστα από αυτούς μοιάζει με «κροκόδειλο» όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι βαρκάρηδες.
Το νερό της Μελισσάνης, αλλάζει χρωματισμούς ανάλογα με τις ώρες της ημέρας, λόγω της διαφορετικής
κάθε φορά θέσεως των ηλιακών ακτίνων που  δίνουν στα διάφανα νερά της, τις πιο απαλές
και γλυκές συνθέσεις χρωμάτων.

Το νερό της λίμνης έρχεται από τις ονομαστές Καταβόθρες Αργοστολίου, που βρίσκονται στην
περιοχή Λάση και αποτελούν μοναδικό φαινόμενο παγκοσμίως.
Στην είσοδο του φυσικού λιμανιού της Λάσης, το θαλασσινό νερό ρέει συνεχώς μέσα σε μεγάλες
ρωγμές -«καταβόθρες»- που βρίσκονται κοντά στην ακτή, χωρίς αυτές να γεμίζουν ποτέ και χωρίς
κανείς να γνωρίζει που χάνεται το νερό. Μετά από αλλεπάλληλες προσπάθειες που έγιναν για την εξήγηση
του φαινομένου, δύο αυστριακοί γεωλόγοι κατάφεραν το 1963 μετά από συστηματική έρευνα να βρουν
τη λύση του μυστηρίου. Έριξαν μέσα σε μία από τις Καταβόθρες 160 κιλά χρωστικής ουσίας.
Μετά από 15 ημέρες παρουσιάστηκαν τα πρώτα ίχνη της ουσίας αυτής, στη λίμνη της Μελισσάνης και στον
Κόλπο της Σάμης. Αυτό σημαίνει ότι το θαλασσινό νερό χύνεται μέσα στις Καταβόθρες, ρέει ανάμεσα στα
ρήγματα και τα πετρώματα του νησιού, αναμιγνύεται με το γλυκό νερό της βροχής  και καταλήγει στον
Καραβόμυλο και στη Μελισσάνη. Κατά συνέπεια το νερό της Μελισσάνης, είναι υφάλμυρο.
Το δέος που νοιώσαμε βλέποντας το επιβλητικό λιμνοσπήλαιο, έγινε ακόμα πιο έντονο, όταν μάθαμε τους
μύθους που συνδέονται με τη Μελισσάνη. Ο επικρατέστερος είναι ότι εκεί κατοικούσε ο θεός Πάνας και οι
νύμφες που τον συνόδευαν, μια εκ των οποίων ήταν και η Μελισάνθη.
Σύμφωνα με το μύθο, η νύμφη Μελισάνθη, πνίγηκε στα νερά της λίμνης, όταν ο Πάνας αρνήθηκε τον έρωτά της.

Η ιστορία αυτή ενισχύθηκε όταν ο καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και Ακαδημαϊκός  Μαρινάτος,
έκανε τον Ιούλιο του 1963 ανασκαφές στο νησάκι που υπάρχει μέσα στη λίμνη. Κατά τη διάρκεια των
ανασκαφών βρέθηκαν αρχαίοι δίσκοι και πλάκες που απεικονίζουν το θεό Πάνα περιτριγυρισμένο από νύμφες.  
 Η κατάδυση στο ανεπανάληπτο υποβρύχιο σύστημα της Μελισσάνης  γεννά πρωτόγνωρα συναισθήματα για την κατάδυση στο λιμνοσπήλαιο ήταν απαραίτητες οι στεγανές στολές αφού η θερμοκρασία του νερού είναι 14οC. Τα κρυστάλλινα νερά της επιτρέπουν μία  ορατότητα υποβρυχίως  που ξεπερνά τα 20 μέτρα.  Σε βάθος 9 μέτρων παρατηρείται μια αλλαγή της πυκνότητας του νερού. Ένας διαφορετικός κόσμος φτιαγμένος με την τελειότητα που μόνο η φύση διαθέτει. Ο βυθός της Μελισσάνης παρουσιάζει σπάνια ομορφιά και πολυπλοκότητα. σε ορισμένα σημεία αποτελείται από λάσπη που φθάνει τα 20 εκατοστά. Το μέγιστο βάθος της λίμνης είναι -33 μέτρα. Η συνάντηση με τους κατοίκους του λιμνοσπηλαιου ήταν μια αξέχαστη εμπειρία. Κέφαλοι και χέλια που έφθαναν και τα 150 εκατοστά μήκος,  μας παρατηρούσαν με περιέργεια για λίγα λεπτά, και μετά σαν να μας δέχονταν στον υδάτινο σπίτι τους συνέχιζαν αμέριμνα τη βόλτα τους... Ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος, όταν στην νότια πλευρά εντοπίσαμε στα τοιχώματα της λίμνης, ένα άνοιγμα σε σχήμα δέλτα. Ήταν η είσοδος ενός   υπόγειου  ποταμού.   
Η διείσδυση στον υπόγειο αυτό ποταμό κατέληξε σε  ένα θύλακα με αέρα, ένα «δωμάτιο» δηλαδή με εγκλωβισμένο αέρα. Οι κίνδυνοι που εγκυμονούν στη σπηλαιοκατάδυση είναι πολλοί και απρόβλεπτοι, γι’ αυτό σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ανειδίκευτοι αυτοδύτες να επιχειρούν κάτι τέτοιο, απλά για την εμπειρία.  Το  λάθος αυτό, τις περισσότερες φορές έχει αποβεί μοιραίο.

Διαπιστώσαμε ότι από αυτόν το υπόγειο ποταμό, τροφοδοτείται διαρκώς η Μελισσάνη με νερό, το οποίο κινείται  με κατεύθυνση από το Νότο προς το Βορά. Το πέρασμα, στο σκοτεινό αυτό τμήμα, είναι στενό και ρηχό. Στον  σκοτεινό αυτό  θάλαμο που  έχει μήκος περίπου 80 μέτρα, η πρώτη αίσθηση που έχει ο επισκέπτης είναι αυτή του μυστηρίου  που πλανάται στην ατμόσφαιρα. Νομίζει κανείς ότι μεσ’ την ησυχία θα ακουστεί ξαφνικά η σύριγγα του θεού Πάνα και οι φωνές των Νυμφών να χορεύουν και να τραγουδούν.  Στα τοιχώματα του θαλάμου, υπάρχουν ογκώδεις σταλακτίτες? είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ένας σταλακτίτης θυμίζει πάπια, άλλος προβοσκίδα ελέφαντα κι άλλος ένα δελφίνι.  Σύμφωνα με το μύθο ένα δελφίνι μετέφερε τα μηνύματα της Νύμφης Μελισάνθης στον αγαπημένος της θεό Πάνα. Σε αυτό τμήμα της Μελισσάνης, οι  Αυστριακοί γεωλόγοι δύτες , Tisch και  Reismger, ανακάλυψαν το 1963 διόδους που οδηγούν σε άλλους 3 θαλάμους.  Λίγο πιο βορειοδυτικά υπάρχει δίοδος υποβρυχίως απ’ όπου φεύγει το νερό της λίμνης και χύνεται στη θάλασσα με ταχύτητα 100 λίτρα το δευτερόλεπτο. Και τα υποβρύχια «αξιοθέατα» όμως σε αυτό το τμήμα της Μελισσάνης, είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά. Στον πυθμένα της λίμνης βρέθηκαν πολλοί και μεγάλοι σταλακτίτες και σταλαγμίτες που σημαίνει ότι όταν δημιουργήθηκαν δεν υπήρχε λίμνη, αφού για να αναπτυχθούν χρειάζονται ατμοσφαιρικό αέρα. το νερό σταματά την εξέλιξη τους. Ενισχύεται έτσι η παράδοση που λέει ότι η Μελισσάνη ήταν κάποτε μόνο σπήλαιο και η λίμνη δημιουργήθηκε εκ των υστέρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι κομμάτι από σταλακτίτη το οποίο είχε πέσει μέσα στη λίμνη και μελετήθηκε στο Ινστιτούτο Φυσικής του Πανεπιστημίου της Χα.υ.δελβέργης, διαπιστώθηκε ότι ήταν ηλικίας περίπου 20.000 χρόνων.
Στο βυθό της Μελισσάνης εντοπίσθηκαν επίσης οστά διαφόρων διαστάσεων και  κάλυκες από όπλα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ενώ στην είσοδο του λιμνοσπηλαιου υπάρχει ένας μικρός ... θησαυρός, αφού οι επισκέπτες συχνά ρίχνουν νομίσματα στη λίμνη για να πραγματοποιηθούν οι ευχές τους...

Επόμενος εξερευνητικός προορισμός, οι λίμνες Ζερβάτη, που βρίσκονται στην Κοινότητα Καραβόμυλου. Εδώ η μεταφορά του εξοπλισμού είναι πολύ δύσκολη. Η δυτική και η ανατολική Ζερβάτη είναι δύο μη αξιοποιημένες λίμνες και η πρόσβαση σ΄αυτές είναι αρκετά επικίνδυνη,  αφού βρίσκονται στην βάση δύο απόκρημνων λόφων. Η πυκνή βλάστηση και το χώμα που κατεβαίνει με τις βροχές έχουν καλύψει τα πέτρινα σκαλοπάτια που υπήρχαν κάποτε. Έτσι η μεταφορά του ευαίσθητου καταδυτικού εξοπλισμού απαιτεί και γνώσεις … ορειβασίας. Το αποτέλεσμα όμως της  υποβρύχιας εξερεύνησης , αποζημιώνει ….
Η θερμοκρασία των λιμνών Ζερβάτη είναι 15οC και το νερό τους είναι υφάλμυρο.  Γύρω τους υπάρχει πυκνή βλάστηση ενώ η ορατότητα υποβρυχίως φθάνει τα 20 μέτρα και στις δύο. Η δυτική λίμνη που είναι και η μεγαλύτερη έχει μέγιστο βάθος -10,9 μέτρα και σχήμα ημικυκλικό. Το πρώτο πράγμα που βρήκαν οι δύτες στη λίμνη αυτή ήταν πολλά σκεύη της τελευταίας 30ετιας. Η λίμνη συνεχίζει κάτω από το βουνό, μέσα από ένα άνοιγμα πλάτους 12 μέτρων και ύψους 5 μέτρων.   Εκεί όμως τα πράγματα δυσκολεύουν μετά από διείσδυση περίπου 20 μέτρων βρήκαμε ένα θύλακα με αέρα. Συνεχίζοντας την πορεία είδαμε ότι υπάρχουν δύο ακόμη μικρά ανοίγματα απ’ όπου όμως δεν χωράει να περάσει άνθρωπος. Στην δεξιά πλευρά βγαίνοντας από το τούνελ, υπάρχουν σταλακτίτες, σταλαγμίτες και κολώνες σε έντονο καφέ χρώμα  πλούσια σε οξείδια σιδήρου. Μόνιμοι κάτοικοι της δυτικής Ζερβάτης, είναι 3 μεγάλοι κέφαλοι που ζυγίζουν περίπου ένα κιλό ο καθένας καθώς επίσης πολλά μικρά και μεγάλα χέλια.

Αλλά και η ανατολική Ζερβάτη δεν στερείται … ευρημάτων .
Μέσα στη λίμνη βρήκαμε κομμάτια από πήλινα αγγεία, δύο σιδερένια στρατιωτικά κράνη  και ... πέντε σκελετούς ποδηλάτων. Στην ανατολική πλευρά της, εντοπίσαμε μικρά ανοίγματα, από τα οποία όμως ήταν αδύνατο  να περάσει ο δύτης. Τα  σημάδια καθίζησης - είχαν πέσει κομμάτια ασβεστόλιθου από την οροφή - άλλωστε καθιστούσαν  παράτολμη οποιαδήποτε μεγαλύτερη διείσδυση. Δέκα κέφαλοι μονοπωλούν την ανατολική λίμνη που έχει μέγιστο βάθος -7,3 μέτρα.
Οι καφέ σταλαγμίτες και οι μπλε πέτρες του βυθού είναι τα φυσικά στολίδια  που συμπληρώνουν τον χρωματικό πίνακα της ανατολικής Ζερβάτης....
Δυόμισι χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Σάμης υπάρχει μία λίμνη σχεδόν κυκλική, πλαισιωμένη από πυκνές συστάδες δέντρων και θάμνων.
Ο Καραβόμυλος. Αυτή η απαράμιλλης ομορφιάς λίμνη, με τις πάπιες που κολυμπούν σε περίεργους σχηματισμούς, τους χιλιάδες κέφαλους και τα πεντακάθαρα νερά.
Εδώ η πρόσβαση είναι εύκολη, αφού γύρω από τον Καραβόμυλο έχει κατασκευαστεί μια μικρή πλατεία, που χωρίζει τη λίμνη από τη θάλασσα. Η λίμνη έχει συνεχή ροή με παροχή 300 κυβικά την ώρα. Η Θερμοκρασία του νερού είναι 14οC και το μέγιστο βάθος -14 μέτρα. Η ορατότητα υποβρυχίως φθάνει τα 15 μέτρα. Στην μαγευτική λίμνη του Καραβόμυλου, υπάρχει υπόγειος ποταμός που αναβλύζει υφάλμυρο νερό, το οποίο καταλήγει στη γειτονική θάλασσα, της Σάμης.
Στον υπόγειο αυτό ποταμό διεισδύσαμε περίπου 100 μέτρα, και τον τερμάτισε. Αυτή η φαινομενικά απλή κατάδυση, όμως  επεφύλασσε εκπλήξεις…
Το υποβρύχιο αυτό τούνελ, που η πορεία του είναι τεθλασμένη, περνά από τον κεντρικό δρόμο της περιοχής και κατευθύνεται στην πλατεία του Καραβόμυλου. Σε όλη τη διαδρομή σταλαγμίτες και σταλακτίτες σε άψογους σχηματισμούς υποδέχονται τον υποβρύχιο περιηγητή. Ενώ είμαστε στο τέρμα του τούνελ, οι εμπνεόμενες φυσαλίδες  προκάλεσαν την πτώση τμημάτων ασβεστόλιθου από την οροφή. Αντιλαμβανόμενοι ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να πάρουν επικίνδυνη τροπή αρχίσαμε  σιγά -σιγά  να βγαίνουμε από τον υπόγειο ποταμό… Η σπηλαιοκατάδυση μπορεί να χαρίσει ανεπανάληπτες συγκινήσεις κρύβει όμως και πολλούς κινδύνους και πρέπει να λαμβάνει κανείς σοβαρά και την παραμικρή ένδειξη απειλής.
Ένα χιλιόμετρο βορειοανατολικά από το χωριό του Αγίου Νικολάου και σε υψόμετρο 260 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας  βρίσκεται η λίμνη Άβυθος ή Άκωλη. Ήταν ο  τελευταίος σταθμός μας, που νομίζαμε ότι θα είναι και ο πιο συγκλονιστικός, αφού οι παραδοσιακές ιστορίες θέλουν την λίμνη να μην έχει πυθμένα. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε, η λίμνη αυτή είναι περιφραγμένη και δεν είναι προσιτή στους επισκέπτες.

Χρειάστηκε να μεταφέρουμε με πεζοπορία, τον εξοπλισμό μας και το μικρό φουσκωτό μας, που ευτυχώς χωρούσε να περάσει από την σιδερένια πόρτα που  υπήρχε εκεί για να αποτρέπει πιθανούς κολυμβητές. Αφού τοποθετήσαμε το  ηχοβολιστικό στο σκάφος, αποφασίσαμε να κάνουμε μία πρώτη υδρογράφηση, πριν την κατάδυση. Η αγωνία μας ήταν μεγάλη, καθώς τα απύθμενα πηγάδια είναι πολύ σπάνιο φαινόμενο που μέχρι στιγμής έχει διαπιστωθεί μόνο στο Μεξικό και στην νότιο Αφρική. Παραξενευτήκαμε πολύ, όταν  διαπιστώσαμε μέσω του ηχοβολιστικού ότι το βάθος της Αβύθου είναι μόλις 11 μέτρα!!.. Παρ’ όλα αυτά,  προχωρήσαμε σε κατάδυση ,για να ελέγξουμε μήπως υπάρχει κάποια τρύπα κοντά στις όχθες της λίμνης που δεν μπορούσαμε να προσεγγίσουμε φουσκωτό καθώς υπάρχουν παντού καλαμιές και πυκνή βλάστηση. Η υποβρύχια έρευνα διήρκησε 43 λεπτά τα αποτελέσματα όμως δεν ανέτρεψαν τις αρχικές ενδείξεις. Μέγιστο βάθος: 11 μέτρα. Η λίμνη όμως παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Έχει ροή συνεχή και παροχή 100 κυβικά ανά ώρα. Το νερό είναι γλυκό και η θερμοκρασία φθάνει τους 16οC. Από τη λίμνη αυτή γίνεται η άρδευση και η ύδρευση της γύρω περιοχής. Υπάρχει αντλιοστάσιο δίπλα στη λίμνη και με δύο σωλήνες αντλείται νερό το οποίο τροφοδοτεί τμήμα της Κεφαλονιάς. Το νερό πηγάζει από τους βράχους Βορειοδυτικά της Άκωλης. Ο πυθμένας της είναι λασπώδης ενώ τα υδρόβια  πράσινα φυτά που το διακοσμούν , θυμίζουν σκηνές εξωτικών κινηματογραφικών ταινιών.
via http://www.theabyss.gr/community/index.php?topic=3491.0
Το μυστικό της Αβύθου, που  ... έχει βυθό, το γνωρίζουν από καιρό και οι ... χιλιάδες γυρίνοι και τα χέλια που ζουν στη λίμνη. Η εξερεύνηση των υδάτινων πολιτειών της Κεφαλονιάς μας πρόσφερε πρωτόγνωρες συγκινήσεις, μας γνώρισε τις αναμνήσεις και τα μυστικά του βυθού τους  και μας έδωσε την ευκαιρία να ακούσουμε τις υπόγειες φωνές που βγαίνουν από  τα σωθικά τους …

Δυστυχώς οι υπόλοιπες εικόνες είναι σε διαφάνειες και δεν είναι διαθέσιμες σε ηλεκτρονική μορφή.