Ο αινιγματικός, ηλικιωμένος καθηγητής, είναι Αμερικανός πολίτης, γερμανικής καταγωγής. Όταν η Μάγια, τον υποδέχεται εκ μέρους του Πανεπιστημίου της Πόλης, ανακαλύπτει με έκπληξη πως ο υψηλός προσκεκλημένος έχει γίνει στόχος των μυστικών υπηρεσιών…Ο Λιβανελί υιοθετώντας διαφορετικές αφηγηματικές τεχνικές, σκιαγραφεί ένα διπλό δράμα, στην σκακιέρα των πολιτικών σκοπιμοτήτων και των διεθνών συσχετισμών. Οι ήρωές του μετέωροι ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, αποκαλύπτουν τις μελανές σελίδες της «ανεπίσημης» Ιστορίας. Ο Λιβανελί, μας είχε παραχωρήσει αυτή τη συνέντευξη πριν ξεσπάσουν τα γεγονότα στην Κύπρο.

Ένας από τους ήρωές σας στο μυθιστόρημά σας «Σερενάτα» χαρακτηρίζει την Πόλη σαν μια «άπιστη γυναίκα». Τι αντιπροσωπεύει για εσάς η Πόλη;

Η Ιστανμπούλ είναι το κέντρο της ζωής μας. Η δική μου γενιά έχει καλές και κακές αναμνήσεις από αυτή την πόλη. Έχουμε γίνει μάρτυρες σε σφαγές και κάποιοι από τους καλούς μου φίλους έχουν δολοφονηθεί εδώ. Ήταν μια πληγείσα περιοχή, ειδικά κατά την περίοδο της χούντας. Όμως ακόμη την αγαπάμε. Αισθάνομαι ακόμη την «ελληνικότητα» και την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα της πόλης, στοιχεία που μου αρέσουν.

Στο μυθιστόρημά σας «Σερενάτα» η Mάγια, αναζητεί το παρελθόν της οικογένειάς της. Με ποιο τρόπο οι νεότερες γενιές στην Τουρκία αντιμετωπίζουν την Ιστορία και τις οικογενειακές ρίζες τους;

Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, εκατομμύρια άνθρωποι μετανάστευσαν στην Ανατολία από τα Βαλκάνια, τον Καύκασο και την Αραβική χερσόνησο και δημιούργησαν ένα νέο κράτος. Η πρόσφατη Ιστορία ήταν τόσο πικρή που κανείς δεν ήθελε να τη θυμάται και να μιλάει για αυτή. Για αυτό το λόγο πολλές από τις οικογένειές μας έχουν πολλές πληγές και μυστικά. Αλλά η νέα ατμόσφαιρα στην Τουρκία αφήνει το περιθώριο στους ανθρώπους, να διαβάζουν, να συζητούν και να αντιμετωπίζουν το παρελθόν.

Ο αδελφός της Μάγια-όταν ανακαλύπτει ότι η γιαγιά τους ήταν Αρμενικής καταγωγής-σχολιάζει: «οπότε και το δικό μας αίμα είναι βρώμικο». Κατά τη γνώμη μου αυτή ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα σκηνή. Πιστεύετε πραγματικά, ότι οι διαφορετικές κουλτούρες και ταυτότητες μπορούν να βρουν εύκολα τη θέση τους στη σύγχρονη Τουρκία;

Ένα μέρος της τουρκικής κοινωνίας έχει υποστεί πλύση εγκεφάλου με εθνικιστικά στοιχεία και την «τουρκικότητα». Είναι πραγματικά δύσκολο για αυτούς να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα, ότι δηλαδή έχουμε πολυεθνικές και πολλές διαφορετικές θρησκευτικές ρίζες. Όμως η κατάσταση δεν είναι τόσο κακή όσο άλλοτε. Ο εθνικισμός αρχίζει να διαλύεται και όλοι αρχίζουν να συνειδητοποιούν την πραγματικότητα.

Πιστεύετε ότι η Τουρκία έχει κάνει τα σωστά βήματα για να επιλυθεί το Αρμενιακό ζήτημα;

Υπάρχει ένας ανοιχτός, δημόσιος διάλογος για αυτό το θέμα και βρίσκεται σε θετική εξέλιξη. Διαφορετικές τουρκικές κυβερνήσεις έχουν προτείνει να ανοίξουν όλου του είδους τα αρχεία (Οθωμανικά, Αρμένικα, Ρωσικά, Βρετανικά κ.α.) σε μια διεθνή επιτροπή αποτελούμενη από ιστορικούς και επιστήμονες, ώστε να υπάρξει διερεύνηση του ζητήματος. Νομίζω ότι αυτό θα βοηθούσε.

Πιστεύετε στον πολιτικό ρόλο του συγγραφέα; Σας θυμίζω ότι οι απόψεις του Ορχάν Παμούκ για τους Αρμένιους και τους Κούρδους, του προκάλεσαν πολλά προβλήματα.

Πιστεύω ότι οι συγγραφείς έχουν μεγάλη επιρροή στους ανθρώπους. Στη λογοτεχνία μας πολλοί συγγραφείς έγραψαν για το Αρμενικό και το Κουρδικό ζήτημα, όπως για παράδειγμα οι: Ναζίμ Χικμέτ, Γεσάρ Κεμάλ-αλλά και εγώ.

Ο καθηγητής Βάγκνερ στην προσπάθειά του να σώσει την αγαπημένη του Νάντια, βίωσε την «σκληρότητα» διαφορετικών κρατών. Μπορείτε να μας μιλήσετε για την έρευνα σας προκειμένου να δημιουργήσετε το χαρακτήρα και την ιστορία του;

Πολλές φορές οι χαρακτήρες που έχουν κεντρικό ρόλο αντικατοπτρίζουν τη γνώμη του συγγραφέα σε πολλά ζητήματα. Ο Βάγκνερ επαναλαμβάνει την πεποίθησή μου ότι δεν υπάρχει αθώα εξουσία στην παγκόσμια Ιστορία. Η πολιτική δύναμη χρησιμοποιεί διάφορα μέσα-ενίοτε παράνομα-προκειμένου να πετύχει τους στόχους της. Ειδικά σε περίοδο πολέμου.

Η ηρωίδα σας, η Μάγια, μοιάζει να πιστεύει ότι ο ρομαντικός έρωτας δεν μπορεί να επιβιώσει στη σύγχρονη κοινωνία. Πώς το σχολιάζετε;

Νομίζω ότι η έννοια της λέξης αγάπη βρίσκεται σε μια μεγάλη, μεταβατική περίοδο. Κάθε εποχή έχει τη δική της ερμηνεία για τον έρωτα. Όταν διαβάζεις τα σαιξπηρικά σονέτα ή τον «Ρωμαίο και την Ιουλιέττα», είναι προφανές ότι ο έρωτας δεν μοιάζει με αυτόν που έχουμε σήμερα.

Η Μάγια, είναι μια διαζευγμένη γυναίκα με πολλά προβλήματα. Ένα από αυτά είναι ότι φοβάται την επιρροή του διαδικτύου στον έφηβο γιο της. Ποια είναι η δική σας γνώμη σε αυτό το ζήτημα;

Το διαδίκτυο είναι μια νέα τεχνολογία που αλλάζει τον κόσμο. Όπως κάθε εξέλιξη, έχει τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές της. Οι νέοι πραγματικά βομβαρδίζονται από πληροφορίες μέσω της τεχνολογίας και δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιες θα είναι οι συνέπειες αυτού του φαινομένου. Δεν είμαι σίγουρος, αν είναι ένας νέος δρόμος για τη δημοκρατία ή ένα νέο μέσο χειραγώγησης. Όμως ξέρω ότι τα 140 γράμματα στο twitter δεν είναι αρκετά για να κατανοήσεις και να σχολιάσεις περίπλοκα ζητήματα. Χρειαζόμαστε ακόμη τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και την τέχνη για να προωθήσουμε καλύτερα την αλληλοκατανόηση. Η πληροφορία ή η διασκέδαση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τον πολιτισμό.

Αναρωτιέμαι αν το βιβλίο σας είναι παράλληλα μια απάντηση στην περίφημη θεωρία του Σάμιουλ Χάντιγκτον περί της «σύγκρουσης των πολιτισμών».

Ο πρωταγωνιστής μου, ο καθηγητής Βάγκνερ ασκεί κριτική στον Χάντιγκτον. Το ίδιο κάνω κι εγώ γιατί η θεωρία του Χάντιγκτον ήταν πολύ χρήσιμη για να δικαιολογηθεί ο πόλεμος ενάντια στο Ιράκ. Προτιμώ να τον όρο του Έντουαρντ Σαϊντ: «συγκρούσεις της άγνοιας».

Ο καθηγητής Βάγκνερ στην «Σερενάτα» υποστηρίζει την άποψη πως οι άνθρωποι από την Ανατολή γνωρίζουν καλύτερα τη Δυτική κουλτούρα, παρά το αντίθετο. Συμφωνείτε μαζί του;

Αυτό είναι γεγονός. Η δυτική κουλτούρα (η Δυτική Ευρώπη και οι ΗΠΑ) θέτει τους κανόνες για την παγκόσμια κουλτούρα. Έχει γίνει «διεθνής» χρησιμοποιώντας την επιρροή των μέσων ενημέρωσης. Οπότε, η Ανατολή ακολουθεί τη Δύση και προσπαθεί να μάθει και να μιμηθεί τη δημοφιλή κουλτούρα και τον τρόπο ζωής. Η Ανατολή είχε πάντα το στοιχείο του εξωτισμού για την Δύση.

Πληροφορίες: «Σερενάτα» του Ζουλφί Λιβανελί, μετάφραση: Θάνος Ζαράγκαλης, εκδ. Πατάκη. Ο Ζουλφί Λιβανελί θα συναντήσει σήμερα το βράδυ (26 Μαρτίου 2013) τους αναγνώστες του, στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24), ώρα έναρξης: 20:00. Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης θα συζητήσει με τον γνωστό Τούρκο συγγραφέα με αφορμή το βιβλίο του, «Σερενάτα».

ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ
via http://www.clickatlife.gr/story/biblio/zoulfi-libaneli-den-uparxei-athoa-eksousia-stin-pagkosmia-istoria?id=2290859