Παραθέτω λοιπόν μιαν ανέκδοτη κρυπτογραφημένη αναφορά Έλληνα μυστικού πράκτορα που δρούσε στη Νάπολη, που δεν κατονομάζω, σταλμένη στον Στρατιωτικό Σύμβουλο της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στη Ρώμη, με αρ. πρωτ. Α.Π.20, στις 27 Δεκ. του 1944, που περιέχει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία που έρχονται για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας και φωτίζουν άγνωστες πτυχές ενός κοινού αντιστασιακού αγώνα, Ελλήνων και Ιταλών, κατά των ναζιστικών στρατευμάτων. Τα αποσιωπητικά είναι εσκεμμένα.

Λαμβάνω την τιμήν ν΄αναφέρω ότι τελευταίως αφίχθη εις Νεάπολιν εκ Κεφαλληνίας εις ... του Ιταλικού Στρατού όστις ενυμφεύθη εν Κεφαλληνία συγγενήν του Κου ... Ούτος μου ανέφερεν τα εξής.
"Μετά την αναχώρησιν επήλθεν εις Κεφαλληνίαν μία συμφιλίωσις Ελλήνων και Ιταλών. Οι Ιταλοί παρέδωσαν τα όπλα εις τους Έλληνας ίνα από κοινού κτυπήσουν τους Γερμανούς οίτινες ανήρχοντο την εποχήν εκείνην εις 3.000, οι δε Ιταλοί εις 10.000 άνδρας περίπου.
Την 15 Σεπτεμβρίου 1944 (=1943!) ήρχισαν αι αψιμαχίαι με τους Γερμανούς διότι εζήτησαν την παράδοσιν των όπλων από τους Ιταλούς. Με την επέμβασιν της αεροπορίας και την άφιξιν νέων ενισχύσεων, οι Ιταλοί υπέκυψαν και εντουφεκίσθησαν υπό των Γερμανών 6.000 Ιταλοί Στρατιώται, 450 Αξιωματικοί, δύο Στρατηγοί (ο Gandin και ο Gherzi), τους δε υπόλοιπους τους συνεκέντρωσαν εις ένα Στρατόπεδον, εκτός 700 οι οποίοι εσώθησαν από Ελληνικάς οικογενείας και των λοιπών που εκρύβησαν εις την νήσον.
Ο Ελληνικός πληθυσμός της νήσου εφάνη υπέροχος, πολλοί δε Έλληνες εντουφεκίσθησαν διότι απέκρυπτον Ιταλούς ως ο Βασιλάτος.
Την δε 14 Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί εξεκένωσαν την νήσον.
Εις την νήσον διαρκούσης της Γερμανο-Ιταλικής  κατοχής ήσαν δύο οργανώσεις η κομμουνιστική με ελαχίστους οπαδούς ουχί πλέον 80, και η Εθνικιστική Π.Ο.Κ. με μέγιστον αριθμόν οπαδών. Το ΕΛΑΣ απεβιβάσθη εις την νήσον εις την Σάμην προερχόμενον από τον Ατσακόν, ήσαν δε περίπου 2.000 άνδρες, παρήλασαν εις τας οδούς του Αργοστολίου...
Κατάφεραν να αφοπλίσουν τους Γερμανούς και να λάβουν από τους Ιταλούς κανόνια των 155, των 100/17, 77/27 και αντιαεροπορικά εν όλω περίπου 80 τεμάχια, 300 μοσκέτα, μερικούς όλμους, 15 πολυβόλα, μερικά φορτηγά αυτοκίνητα, τηλεφωνικόν υλικόν και ράδια.
'Ολα τα ανωτέρω μετεφέρθησαν εις την Στερεάν Ελλάδα, καθώς και όλα τα τρόφιμα των Γερμανών.
Αξιωματικοί του ΕΛΑΣ ήσαν  1ον ο Συνταγματάρχης Καββαδίας, 2ον ο λοχαγός Διομήδης και 3ον ο λοχαγός Μηλιαρέσης.
Εις πρότασιν των Ιταλών προς τον Συνταγματάρχην Καββαδίαν να κτυπήσουν τους Γερμανούς μαζί ηρνήθησαν λέγων ότι δεν είναι ακόμη καιρός".

Είσοδος του ΕΛΑΣ στο Αργοστόλι.
via http://kellianos.blogspot.it/2013/11/1943-1945.html

via e-mail.